Η Ιστορία

Ήταν κτισμένη στο λόφο Πεζόβολος, που σήμερα σώζονται σκόρπια ερείπια και ονομάζονται Παλαιόπαργα. Η πρώτη της ονομασία ήταν Παράγειρος ή Παραγαία απ' τη σλαβική λέξη parg, που σημαίνει λιμάνι. Στη σημερινή της τοποθεσία κτίστηκε το 1365 μαζί με το κάστρο και βρισκόταν υπό την προστασία των Νορμανδών. Έκτοτε οι Παργινοί καταβάλλουν διπλωματικές και αγωνιστικές προσπάθειες για να βρίσκονται υπό την προστασία ελαστικότερων τυράννων. Το 1400 μ.Χ. εγκαταλείπεται απ' τους Νορμανδούς και καταλαμβάνεται απ' τον Αλβανοσερβοβλάχο Μπογκόη. Από τότε συνεχείς ληστρικές επιδρομές την εξασθενίζουν κι αναγκάζεται να ζητήσει τη βοήθεια των Ενετών. Έτσι υπογράφεται στην Κέρκυρα απ' τον Μπαΰλο Αζαρίνο και μιας Επιτροπής Παργινών της οποίας προΐσταται ρ Πρωτόπαπας Ιω. Βασιλάς στις 21 Μαρτίου το 1401 συνθήκη που διάρκεσε 400 περίπου χρόνια και παρείχε πολλά προνόμια στους προστατευόμενους. Έκτοτε διοικούνταν απ' τη Γενική Συνέλευση των Πατρικίων κι απ' τον Κυβερνήτη-διοικητή, που ασκούσε τη διοικητική και δικαστική εξουσία κι αντλούσε τη δύναμη του απ' την προστασία των Ενετών.

Στην περίοδο των 400 αυτών ετών βρίσκεται σε συνεχείς περιπέτειες που διαρκούν όμως μικρό χρονικό διάστημα. Αναφέρομε κατά σειρά:
Το 1452 ρ Χατζής Μπέης με 12.000 στρατιώτες καταλαμβάνει μαζί με τις Βενετικές κτήσεις και την Πάργα παρά τις προσπάθειες της ν' αντισταθεί. Μετά, όμως, από δύο χρόνια οι Βενετοί με τη βοήθεια των Κερκυραίων την ανακαταλαμβάνουν και υψώνουν στο φρούριο τη σημαία του Αγίου Μάρκου. Κατά τη Βενετοτουρκική διαμάχη στην Πάργα λειτουργούσε ναυπηγείο απ' όπου ναυπηγούνταν πλοία για τους Βενετούς. Το 1475 δεύτερη επίθεση των Τούρκων αποκρούεται με τη βοήθεια των Ενετών και Κερκυραίων.
Το 1500 ο Βαγιαζήτ Β' επιτίθεται εναντίον των Ενετικών κτήσεων κι αιχμαλωτίζει το γιο του Παργινού ψαρά Γιάννη Μικέγκου, που. όπως λέγεται, έγινε ο Βεζίρης Ιμπραήμ πασάς από αδελφή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή.
Το 1537 ο Χάιρεντίν Μπαρμπαρόσα καταλαμβάνει την Πάργα, κατεδαφίζει το φρούριο της κι ερημώνει την πόλη. Αργότερα η Πάργα αναδομείται με τη βοήθεια και τών Ενετών.